วันจันทร์ที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2558

สวยดอกล้านนา

                                       

"สวยดอก" ภาษาล้านนาที่ยายใช้เรียกอยู่เสมอเวลาใกล้ถึงวันพระ แต่สำหรับคนภาคกลางจะเรียกว่ากรวยดอกไม้ สวยดอกสวยดอกเป็นการนำใบตองขดเป็นกรวยที่มีการบรรจุดอกไม้ ธูปเทียนไปพร้อมกับปิ่นโตไปทำบุญที่วัดในวัดพระต่างๆ  คุณยายชอบทำขายเวลาใกล้วันพระ   สวยดอกนับว่าเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นวัฒนธรรมที่สีบสานมาหลายชั่วอายุของคนล้านนา สวยดอกคุณยายบอกว่าได้รับการถ่ายทอดมาจากคุณทวด ที่คนสมัยก่อนจะนิยมในการประดิษฐ์สวยดอกอย่างประณีตบรรจงเพราะชาวล้านนามีความเชื่อว่าสิ่งของที่นำไปทำบุญนั้นเป็นเครื่องสักการะบูชาจะต้องทำอย่างประณีตงดงาม
สวยดอกที่ฉันเห็นคุณยายทำนั้นเป็นสวยดอกแบบธรรมดาหรือเรียกว่าสวยจิงหรีด ที่จะเป็นการม้วนใบตองให้เป็นกรวยไว้ใส่ดอกไม้และธูปเทียน

ส่วนสวยดอกที่คุณยายจะรับทำจะเป็นสวยดอกที่มีการประดิษฐ์ส่วนของหัวกรวยให้เป็นกลีบต่างๆจากใบตอง ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายประเภท แต่สำหรับคุณยายจะชอบทำคือ สวยดอกกาบบัวหลวง จะเป็นการพับใบตองในลักษณะของสามเหลี่ยมอันเล็กแล้วติดเข้าไปที่ตัวของกรวยใบตองที่จะใส่ดอกไม้



ฉันเคยาลองทำสวยดอกกับคุณยายอยู่ที่แรกนั่งดูคิดว่าง่าย แค่พับใบตองเป็นสามเหลี่ยม ม้วนใบตองให้เป็นกรวย แต่ที่จริงแล้วการม้วนใบตองหรือพับนั้นเราต้องทำให้เบามือเนื่องจากอาจทำให้ใบตองแตกได้ อีกอย่างกาบที่เราจะติดกับกรวยนั้นก็ต้องมีขนาดที่สม่ำเสมอกัน และหัวกาบก็ควรจะอยู่กึ่งกลางของฐานสามเหลี่ยม น่าแปลกที่คนสมัยก่อนสามารถทำให้อยู่ตรงกลางได้ทำให้ได้ขนาดที่เท่ากัน ผิดกับฉันที่ทำอย่างไรยอดกาบก็เอียงไม่สมมาตรกับฐานสักที ทำเล็กบ้างใหญ่บ้าง
นอกจากสวยดอกจะใช้ในวันพระแล้ว ยังถูกนำไปใช้ในหลากหลายสถาณการ์ที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา หรือ ประเพณีต่างๆ

ดอกไม้ที่ใส่ในสวยดอก ดอกซอมพอ (ดอกหางนกยูง) เอื้องเงิน ดอกก๋าสะลอง (ดอกปีบ) ดอกขะยอม (พะยอม) ใบไม้

นับว่าสวยดอกต้องใช้ประสบการณ์ในการสั่งสมความสามารถและความสวยงาม นอกจากนี้ยังต้องมีความใจเย็น มีสมาธิในการประดิษฐ์ และมีจิตศรัทธาที่จะทำเพื้อถวายแด่พระพุทธศาสนา  นับว่าเป็นความงดงามของไทย


http://board.postjung.com/637229.html
http://www.prcmu.cmu.ac.th/perin_detail.php?perin_id=372



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น